Kratki osvrt na domaću kinematografiju

Jedan od najboljih filmova od 90-tih do danas je Crni bombarder. Iz najmanje dva razloga:

1. Film je pušten u domaće bioskope davne 1992. godine. Drugim rečima, u jednom od najtežih perioda u novijoj istoriji. Verujem da je bilo vrlo teško snimiti film koji je govorio o ljubavi, društvu, energiji mladih koji su se borili sami sa sobom u tadašnjem beznađu i ludilu. Pokušajmo da se, na kratko, prisetimo tih vremena: U vreme snimanja filma (1991. godina), dezintegrativni procesi u SFRJ doživljavaju svoj maksimum istupanjem Slovenije i Hrvatske iz zajedničke države. Samo koji mesec ili godinu ranije ranije, na političku scenu u svim bivšim republikama stupaju nacionalisti i njihove stranke. Kao posledica dolaska na vlasti tih stranaka, međunacionalni odnosi bivaju dodatno pogoršani. Ekonomski i finansijski problemi doživljavaju kulminaciju mesecima ranije... Socijalni i ekonomski položaj naroda je bio težak. Narod nekako pokušava da se suoči sa tadašnjom realnošću, sa mržnjom i netrpeljivošću.

Breakup of Yugoslavia. Taken from: http://en.wikipedia.org/wiki/Breakup_of_Yugoslavia

2. Može se reći da je ovaj film najavio ono što će koju godinu kasnije zapravo i desiti: jaka reakcija vlasti i države protiv svih onih koji se ne slažu sa vlastodršcima. Glavni lik Crni radi u radio stanici Boom 92 (je li nekome ovde na pamet pada B92?). U državi koja se nalazi na rubu anargije, Crni se bori protiv svega onoga što pada na pleća mladih ljudi - kritikuje vlast, dopušta ljudima da se uživo uključe u program radio stanice i da kažu ono što misle čak i onda kada je to protiv tadašnjeg establišmenta. Zbog toga biva zabranjen. Uprkos tome, on ne želi da se preda! Pokreće mobilnu gerila radio stanicu i nastavlja emitovanje programa. Vozeći se kroz grad u kombiju, on nailazi na svoje obožavaoce. Zapravo obožavaoce ideje slobode i borbe protiv vlasti koja guši sopstveni narod. Prvi put mu postaje jasno koliko je ljudi bilo taknuto njegovom pričom i borbom.  istrajnost i spremnost da se žrtvuje zarad ideja slobode.

Da sumiram sve ovo: tadašnja ekipa mladih glumaca i producentske ekipe (verovali ili ne, tek jedan od producenata bio je i RT Beograd?!) da se u to vreme snimi takav film sa takvom porukom. Štata što nema više takvih filmova...

Umesto toga samo rat, nasilje, sukobi, raspad SFRJ, socijala, "brate"-filmovi... Gde su nestali kvalitetni filmovi koje smo imali poput Varljivog leta 68., Lafa u srcu, Šećerne vodice, Bala na vodi, Skoro sasvim obična priča? Gde su nestali filmovi o prijateljstvu, ljubavi između mladih, prevazilaženje običnih problema? Gde su nestali optimizam, snaga, idealizam, hrabrost, mladost, kreativnost? I kada su ih zamenili pesimizam, slabost? Kako je moguće da su sada idoli ljudi koji kopiraju i kradu druge (npr. Karleuša), koji lažu, uništavaju, razmetljivci novcem (skoro svaka druga pevaljka narodnjakuša)?

Gde su filmovi koji bude nadu, koji daju snagu, koji rađaju optimizam? Gde su filmovi koji stvaraju? I zašto su ih zamenili filmovi koji uništavaju? Gde su filmovi koji bude? I zašto su ih zamenili filmovi koji uspavljuju, koji ubijaju?

Gde je smeh, radost, opuštenost, lakoća života? Znam da je teško živeti u današnjem svetu bez posla, para, sa decom koja traže više no što im se može pružiti. Ali, da li je to razlog da padamo? Da tonemo u pesimizam?